Wat is een haiku?
Wat is Poëzie, en wat is haiku daarin?!
Niet makkelijk om dat te zeggen en er regels op te plekken….
De basis is wel degelijk de vorm : 3 regels , 17 lettergrepen : 5-7-5.
Als dat soms niet klopt , is dat niet zo erg, het gaat ook om het ritme dat er in zit . Je zou het in één adem moeten kunnen lezen…
De vorm is ondergeschikt aan de specifieke ervaring die er in zit.
Maar een haiku is een haiku, zoals een sonnet een sonnet blijft.
Het is een waarneming : een momentopname in tijd en ruimte (plaats). Neutraal
Het is NU, dus ook in de tegenwoordige tijd.
Maar het is iets dat je op dat moment aanspreekt, raakt.
Je hebt ook 5 zintuigen. Het is niet alleen kijken.
Meestal is het ook een detail uit de natuur . In Japan geeft men met bepaalde woorden ook het seizoen aan. Voorbeeld : lente = bloesem, winter = sneeuw enz.
Iets ongewoon, verrassend, mooi, iets dat raakt . En het waarom het ZO is …zonder dat te verwoorden . Spiritueel.
Er zouden twee lagen in moeten zitten, we noemen het een dubbele bodem . Onuitgesproken, gesuggereerd. Een andere betekenis …. de stilte tussen de woorden.
In Japan noemt men het YUGEN : de suggestie van het ongeziene , iets dat onder de oppervlakte ligt.
Er zou ook iets van de dichter in moeten zitten, waarom het je heeft geraakt, maar wel heel subtiel;
een tweede dimensie ( een ziel ?)
Heel bijzonder is de interactie tussen de dichter en de lezer.
De lezer zou de haiku moeten kunnen vatten, zonder verdere uitleg.
Met je woorden kun je dat overbrengen : daarom ook de juiste woorden kiezen.
Die kleine nuance maakt een hemelsbreed verschil.
Wij komen samen in een haikukern, om zo naar een goede haiku te zoeken. De waarneming is er al,
maar soms is een ander woord of een andere schikking veel raker. Soms is de haiku meteen raak…
Maar samen maken we er een pareltje van ! Het onderliggende benadrukken: : veel meer in zich hebben dan wat je oorspronkelijk leest. Het is ook een klein kunstgebeuren. De interactie tussen wat je leest en wat je ervaart. Komt de haiku over, zoals je het hebt bedoeld?!
De essentie is eenvoud, natuur.
Primordiaal ook in het leven.
Voor mij is het een beetje ZEN: NU het leven ervaren in kleine dingen.
Een levenshouding…bewustwording.
Haiku wordt ook altijd twee maal gelezen.
Haiku is het kleinste gedicht.
De haiku ontstond in Japan in de 11de eeuw.
Artikel over Spiegel voor de zon in het tijdschrift Scriptores
Waaraan herken je een goede haiku?
Je leest de 2 eerste regels en krijgt een realistisch beeld of situatie.
Pas bij het lezen van de derde regel valt alles op zijn plaats….
De haiku raakt je in het waarom, het gevoel, het onderliggende, het ongezegde, de verbondenheid.
Het moment is vastgelegd, de juiste woorden gevonden, er is geen verdere uitleg of tekening nodig.